تاثیر شبکه های اجتماعی بر روابط زناشویی و خانوادگی

در دنیای به هم پیوسته کنونی شبکه های اجتماعی به بخشی جدا نشدنی از زندگی روزانه ما تبدیل شده اند و نحوه ارتباط و تبادل نظر با دوستانمان را به شدت تحت تاثیر قرار داده اند. با این وجود، گسترش فضای مجازی بر پویایی و جنس روابط امروزه تاثیر چشمگیری داشته است. این مقاله تاثیر فضای مجازی بر روابط و تاثیر مثبت و منفی ای که میتواند بر ارتباطات و زندگی تک تک ما داشته باشد را بررسی میکند.

مهم ترین اثرات شبکه های اجتماعی بر کیفیت روابط

فضای مجازی تعامل های مردم را عوض کرده و شکل جدیدی از ارتباط را بوجود آورده است و فرصت ها و چالش های گوناگونی را پدید آورده است که همین باعث تغییر نوع روابط و تعاملات شده است. با این مقاله همراه باشید تا مهمترین تاثیرات رسانه های اجتماعی بر روابط را بررسی کنیم.

پیوند افراد و گسترش ارتباطات

فضای مجازی بستری را فراهم آورده تا هر فرد بتواند به وسیله تلفن های همراه به ارتباط وسیعی در سراسر جهان دسترسی پیدا کند. دیگر زمانی رسیده است که ارتباطات فراتر از مرز های جغرافیایی رفته است و حتی به افراد اجازه ارتباط و آشنایی با افرادی را میدهد که شاید اگر فضای مجازی نبود میسر نمیشد. یکی از فواید اثرگذار فضای مجازی بر ارتباطات امروز توانایی تبادل نظر فوری است. چه از طریق برنامه های پیام رسان یا کامنت زیر پست ها، فضای مجازی با در هم شکستن فاصله و موانع فیزیکی مکالمات واقعی بین افراد را فراهم کرده است.

فضای مجازی حتی به زوج هایی که در رابطه لانگ دیستنس (long-distance relationship) هستند هم کمک کرده تا بوسیله این پلتفرم پلی برای یک رابطه ایده آل بوجود بیاورد . تماس تصویری، توانایی به اشتراک گذاری عکس و سایر آپدیت هایی که روز به روز بیشتر میشود این احساس را تلقی میکند که دو طرف احساس صمیمیت و همدلی بیشتری در زندگی همدیگر داشته باشند و همینطور چالش های احتمالی در این جنس روابط را کاهش دهند.

تاثير بر سلامت عاطفی و احساسی 

گرچه فضای مجازی باعث افزایش تعاملات روزمره مردم شده است، این فضا ممکن است به سمتی برود که باعث ایجاد تصویر کاذب صمیمیت شود. مردم اغلب ورژن زندگی ایده آل و کامل خود را در فضای مجازی قرار میدهند و همین امر موجب مقایسه ها و انتظارات غیر واقعی میشود.

ترس از دست دادن (FOMO) یکی از ترس های شایع است که فرد به دلیل مقایسه بیش از حد خود با دیگران در فضای مجازی به آن دچار می شود. این موضوع اغلب موجب نارضایتی زوجین میشود از این رو که فرد از مقایسه رابطه خود با روابط کامل و ایده آلی که در فضای مجازی نمایش داده شده است احساس ناکامی و نارضایتی دارد.

ذات همه گیر رسانه های اجتماعی همچنین میتواند سبب بروز حسادت و ناامنی درون روابط مختلف شود. وقتی طرفین رابطه یکدیگر را در حال ارسال پیام  و ارتباط با شخصی دیگر و سایر افراد در بستر فضای مجازی می بینند، کم کم به هم حسادت و دشمنی می ورزند و حتی به دنبال برنامه ای برای هک گوشی پارتنر خود هستند. 

حفظ حریم خصوصی در دنیای دیجیتالی 

برقراری تعادل بین اشتراک گذاری سالم (Sharing) و اشتراک گذاری بیش از حد (Oversharing) برای یک ارتباط سالم ضروری است. اشتراک گذاری بیش از حد اطلاعات شخصی مثل عکس، روابط و مشکلات مربوط به آن  به مرور سبب تخریب اعتماد بین دو طرف میشود. ایجاد مرزبندی صحیح درباره باید ها و نباید های اشتراک در فضای مجازی بسیار حائز اهمیت است.

فضای مجازی در دنیای امروز نگرانی ها را درباره حریم شخصی و امنیت اطلاعات در فضای مجازی زیاد کرده است. بیش از حد اشتراک گذاری کردن یا انتشار جزییات روابط شخصی اثار مخربی روی روابط خانواده دارد. به خاطر سپردن این نکته سبب ایجاد حس امنیت و آرامش در افراد و روابط بین فردی میشود.

رسانه های مجازی اغلب افراد را ترغیب میکنند تا ورژنی ایده آل و کامل از خود به نمایش بگذارند که باید گفت این بر میزان شفافیت روابط اثر چشمگیری می گذارد. بنابراین این نکته که در فضای مجازی تصویری حقیقی از خودمان به جا بگذاریم و چه بسا نقص های خود در زندگی واقعی مان را به نمایش بگذاریم بسیار حائز اهمیت است.

شبکه های اجتماعی باعث سست شدن روابط خانوادگی می شود

ارتباطات در بستر فضای انلاین سبب کاهش تعاملات رو در رو در دنیای واقعی میشود. این امر موجب بروز احتمالی سوءبرداشت و تفسیرهای نادرست میشود. در یک ارتباط دوطرفه نبود لحن و آهنگ کلام ، زبان بدن و چهره منجر به سوء برداشت و درگیری احتمالی میان روابط رخ میدهد. 

وجود افراد بی هویت در فضای مجازی همچنین باعث قلدری مجازی یا سایبر بولینگ و آزار مداوم میشود که برای روابط به طرز زیادی مخرب است. توهین های مداوم شخص سوم برای یک رابطه مضر و استرس آور است. 

فضای برنامه ریزی شده رسانه های اجتماعی باعث ایجاد حس مقایسه و تصورات غیرواقعی در روابط میشود. پارتنر ها ممکن است بخاطر تصویر غیر واقعی برگرفته از فضای مجازی بخواهند سبک زندگیشان را عوض کنند که این سبب نارضایتی و اختلاف میشود.

به طور کلی تحقیقات نشان داده است که استفاده مداوم و بیش از اندازه از شبکه های اجتماعی تاثیرات مخربی بر روابط عاطفی و روابط با فرزندان دارد. به همین دلیل استفاده از برنامه کنترل فرزندان روز به روز بیشتر مورد توجه خانواده ها قرار میگیرد.

ایجاد عادت های سالم در بستر فضای مجازی 

با بررسی آثار و چالش های مختلف فضای مجازی بر روابط، بسیار مهم است که عادت های سالمی برای مقابل با زیان های فضای مجازی شکل و گسترش دهیم. در ادامه چند استراتژی مفید برای شکل گیری عادات سالم در بستر فضای مجازی آمده است:

حریم سازی و سم‌زدایی دیجیتال

ایجاد مرزبندی شفاف که برای روابط میان افراد بسیار مورد استفاده است می تواند تاثیر شگرفی بر سلامت روان در دنیای دیجیتالی داشته باشد . همچنین استراحت و دوری از بستر فضای مجازی از طریق سم زدایی دیجیتال (Digital Detox) به اشخاص اجازه ارتباط مجدد با خود و پارتنر شخص در دنیای واقعی میدهد.

اعتماد و ارتباط سالم

وقتی صحبت از مشکلات مربوط به فضای مجازی می شود، ایجاد روابط بر مبنای اعتماد بسیار حائر اهمیت می باشد. تمرین‌های اعتمادسازی، مانند اشتراک‌گذاری رمزهای عبور رسانه‌های اجتماعی، می‌تواند شفافیت را تقویت کند و ناامنی را کاهش دهد.

فعالیت آگاهانه در فضای مجازی

بسیار مهم است که هنگام اشتراک گذاری و ارتباط در فضای مجازی تمام حواس خود را به کار بگیریم. انتخاب محتوایی که مثبت اندیشی،  ایده پردازی و سبک زندگی سالم در روابط را نشان میدهد میتواند به ایجاد فضای سالم و حمایتی در دنیای دیجیتال کمک کند.

جمع بندی

رسانه های اجتماعی به طور غیر قابل انکاری بر پویایی روابط تأثیر گذاشته اند. در حالیکه به افزایش ارتباط و تعاملات کمک میکنند، میتوانند چالش هایی مربوط به حریم خصوصی و اختلاف ها بوجود بیاورند. با ایجاد عادات سالم دیجیتالی، مرزبندی سالم و تقویت ارتباطات سالم، افراد میتوانند فعالیت خود را در بستر فضای مجازی به فضای سالم تری هدایت کنند و در نتیجه ارتباطات کامل تری را هم به صورت آنلاین و هم آفلاین ایجاد کنند.