هوش مصنوعی دیپ سیک چیست؟ چرا به رقیب Chat GPT تبدیل شده است؟

دیپ‌سیک، مدل هوش مصنوعی جدید و شگفت‌انگیزی است که همه جا را به تکاپو انداخته و در حال دگرگون کردن دنیای فناوری است. این استارتاپ چینی با قدرت خود، به سرعت در صدر اخبار و توجهات قرار گرفته است. مدل زبان بزرگی که دیپ‌سیک معرفی کرده، نه تنها نشان‌دهنده‌ی توانایی‌های چشمگیر در پردازش زبان است، بلکه بر پایه تکنولوژی متن‌باز ساخته شده که همین ویژگی باعث شده تا غوغایی در میان متخصصان فناوری ایجاد کند.

اما آنچه واقعا دیپ‌سیک را از دیگر رقبا متمایز کرده، این است که آن‌ها ثابت کرده‌اند که حتی با بودجه‌ای محدود و در مقایسه با سرمایه‌گذاری‌های چند میلیارد دلاری که غول‌های آمریکایی همچون OpenAI، گوگل و مایکروسافت انجام داده‌اند، می‌توان یک هوش مصنوعی قدرتمند و درخشان را به وجود آورد. این داستان، به وضوح نشان می‌دهد که دنیای هوش مصنوعی دیگر به دست ابرقدرت‌های بزرگ نبوده و هر کسی می‌تواند با تلاش و خلاقیت، موج بزرگی در این عرصه ایجاد کند.

هوش مصنوعی DeepSeek چیست؟

دیپ سیک ایده‌ی اولیه سرمایه‌گذار و کارآفرین لیانگ ونفنگ است، یک ملیت چینی که مهندسی اطلاعات الکترونیکی و ارتباطات را در دانشگاه ژجیانگ تحصیل کرده است. لیانگ کار خود را در حوزه هوش مصنوعی با استفاده از آن در تجارت کمی آغاز کرد و در سال 2015 صندوق سرمایه‌گذاری مستقر در هانگژو، چین را تأسیس کرد. در سال 2023، لیانگ DeepSeek را راه‌اندازی کرد که بر پیشرفت هوش مصنوعی عمومی متمرکز است. دیپ سیک اولین مدل زبان بزرگ خود، DeepSeek-Coder را در 29 نوامبر 2023 راه‌اندازی کرد. اما تا 20 ژانویه 2025 و با انتشار DeepSeek-R1 بود که این شرکت صنعت هوش مصنوعی را دگرگون کرد.

⚠️هوش مصنوعی علی بابا، رقیب دیپ سیک چیست؟

با تیمی فقط 200 نفره و بودجه‌ای به اندازه 6 میلیون دلار، DeepSeek مدل رایگان و اپن سورس خود را منتشر کرد که در سطح مدل GPT 01 شناخته‌شده OpenAI بود پروژه‌ای که 600 میلیون دلار هزینه داشت و تقریباً 3500 نفر دو سال وقت صرف ساخت آن کرده بودند.

برخلاف شرکت‌های بزرگ فناوری با دستمزدهای بالا در غرب، DeepSeek استخدام‌های خود را به گونه‌ای بهینه‌سازی کرده است که تمرکز اصلی آن بر روی فارغ‌التحصیلان جدید باشد:حداکثر سه تا پنج سال تجربه کاری، و افرادی که بیش از هشت سال تجربه کاری دارند اساساً رد می‌شوند.

همچنین در حالی که مدل‌های غالب هوش مصنوعی مانند OpenAI عمدتاً به‌عنوان محصولات اشتراکی در دسترس بودند، کد DeepSeek اپن سورس است و برای بررسی عمومی در دسترس قرار دارد و می‌توان آن را به‌صورت رایگان از طریق پلتفرم Huggingface یا به‌عنوان یک اپلیکیشن موبایل دانلود کرد.

فناوری زیرساختی DeepSeek به‌عنوان یک پیشرفت عظیم در هوش مصنوعی تلقی شد و انتشار آن شوک بزرگی در بخش فناوری ایالات متحده ایجاد کرد و در یک روز 1 تریلیون دلار ارزش بازار به دست آورد.

 چه چیزی دیپ سیک را خاص می‌کند؟

موفقیت DeepSeek ناشی از رویکرد آن در طراحی و آموزش مدل است. مانند یک ابرکامپیوتر موازی که وظایف را میان پردازنده‌های مختلف تقسیم کرده تا به طور همزمان روی آنها کار کند، سیستم Mixture-of-Experts دیپ‌سیک تنها حدود 37 میلیارد از 671 میلیارد پارامتر خود را برای هر وظیفه فعال می‌کند. این رویکرد به طور قابل توجهی کارایی را بهبود می‌بخشد و هزینه‌های محاسباتی را کاهش می‌دهد، در حالی که هنوز عملکردی در سطح بالا در سراسر برنامه‌ها ارائه می‌دهد.

💡آیا می خواهید به صورت غیر مستقیم بدون در دست داشتن تلفن همراه یا صفحه کامپیوتر هرچیزی که فردی تایپ میکند را ببینید؟ از برنامه کی لاگر استفاده کنید و برای جزییات بیشتر با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید.

هوش مصنوعی دیپ سیک فرآیند آموزش خود را با استفاده از تکنیک بهینه‌سازی سیاست نسبی گروه (Group Relative Policy Optimization) تقویت می‌کند، که یک روش یادگیری تقویتی است که از طریق مقایسه انتخاب‌های مدل با انتخاب‌های عامل‌های یادگیری مشابه، تصمیم‌گیری را بهبود می‌بخشد. این امر به هوش مصنوعی این امکان را می‌دهد تا استدلال خود را به طور مؤثرتری اصلاح کند و داده‌های آموزشی با کیفیت بالاتری تولید کند.

دیپ سیک همچنین تعهد خود را به دسترسی منبع باز با انتشار مدل‌های خود تحت مجوز MIT نشان داده است که به کاربران این امکان را می‌دهد تا مدل هوش مصنوعی را دانلود، استقرار و شخصی‌سازی کنند. این امر دیپ سیک را از رقبای خود که سیستم‌های بسته و اختصاصی را حفظ می‌کنند، متمایز می‌کند. منبع باز همچنین به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد که کار خود را بهبود بخشند و آن را با دیگران به اشتراک بگذارند، که سپس می‌توانند بر اساس آن کار، به روندی بی‌پایان از تکامل و بهبود ادامه دهند.

توسعه دیپ سیک با ذخیره‌ای از چیپ‌های Nvidia A100 همراه با سخت‌افزارهای ارزان‌تر تقویت شده است. برخی برآوردها تعداد چیپ‌های Nvidia در اختیار DeepSeek را حدود 50,000 GPU تخمین می‌زنند، در حالی که OpenAI برای آموزش ChatGPT از 500,000 چیپ استفاده کرده است.

دانلود نرم افزار هوش مصنوعی دیپ سیک

واکنش‌ها به هوش مصنوعی دیپ سیک

بسیاری از تکنولوژیست‌های هوش مصنوعی مدل قدرتمند، کارآمد و کم‌هزینه‌ی DeepSeek را ستایش کرده‌اند، در حالی که منتقدان نگرانی‌هایی در مورد امنیت حریم خصوصی داده‌ها مطرح کرده‌اند.

دکتر جیم فان، مدیر ارشد تحقیقات شرکت انویدیا، در توییتر نوشت:

ما در زمانه‌ای زندگی می‌کنیم که یک شرکت غیرآمریکایی ماموریت اصلی اپن ای آی را زنده نگه داشته است. تحقیقات واقعی و باز که همه را توانمند می‌کند. نتیجه‌ای که بیشترین سرگرمی را به همراه دارد، محتمل‌ترین نتیجه است.

حتی مدیرعامل OpenAI، سم آلتمن، نیز اذعان کرد که DeepSeek چشمگیر است. آلتمن در توییتر گفت:

ما قطعاً مدل‌های به مراتب بهتری ارائه خواهیم داد و همچنین واقعاً هیجان‌انگیز است که رقیب جدیدی داریم!

با این حال، چند روز بعد، این شرکت ادعا کرد که شواهدی پیدا کرده که نشان می‌دهد دیپ سیک از مدل‌های اختصاصی OpenAI برای آموزش مدل رقیب خود استفاده کرده است. منتقدان همچنین در مورد شرایط خدمات DeepSeek، شیوه‌های امنیت سایبری آن و احتمال ارتباطاتش با دولت چین سوالاتی مطرح کرده‌اند. برخی دیگر به جمع‌آوری مقادیر گسترده‌ای از داده‌های کاربران توسط DeepSeek اشاره کرده‌اند، از جمله مدل‌های دستگاه‌ها، سیستم‌عامل‌ها، الگوهای تایپ کردن و آدرس‌های IP داده‌هایی که طبق سیاست حفظ حریم خصوصی شرکت، روی سرورهای مستقر در چین ذخیره می‌شود.

حریم خصوصی یک مشکل است چون دیپ سیک مربوط به چین است. پس کاربران باید هوشیار باشندکوین سوراس، مدیرعامل شرکت نرم‌افزار هوش مصنوعی Appvance گفت:

این مسأله باعث خواهد شد که همه دوباره در مورد نحوه آموزش مدل‌ها و میزان قدرت مورد نیاز برای استنتاج تجدید نظر کنند.

آینده برای دیپ‌سیک چطور خواهد بود؟

رشد سریع دیپ‌سیک چالش بزرگی برای سلطه غول‌های فناوری غربی ایجاد کرده و سوالات مهمی را در مورد آینده هوش مصنوعی به میان می‌آورد چه کسی آن را می‌سازد، چه کسی آن را کنترل می‌کند و چقدر باید برای همه باز و مقرون به صرفه باشد. اما هنوز سوالاتی درباره پیامدهای بلندمدت دیپ‌سیک وجود دارد و اینکه آیا رئیس‌جمهور ایالات متحده، ترامپ، در پاسخ به تسلط شبانه‌روزی چین در بخش هوش مصنوعی، اقدامی مشابه ممنوعیت تیک‌تاک انجام خواهد داد؟ آیا های‌فلایر از استفاده از پردازنده‌های گرافیکی (GPU) به‌طور نادرست برای نشان دادن کارایی بیشتر دیپ‌سیک نسبت به آنچه که در واقعیت هست، استفاده کرده است؟ آیا راه‌اندازی ناگهانی دیپ‌سیک به‌طور عمدی همزمان با کاهش سهام انویدیا برای منافع سرمایه‌گذاران با موقعیت مناسب انجام شد؟

با تلاش رقبا، از جمله متا و پرفلکسی‌تی ای‌آی، برای سازگاری با روش‌شناسی دیپ‌سیک، تاثیر کامل این دستاورد هوش مصنوعی هنوز نامشخص است. اما یک چیز روشن است: دیپ‌سیک صنعت فناوری را تکان داده است با این که دوباره ثابت کرد که گاهی اوقات محدودیت‌های منابع باعث ایجاد پیشرفت‌های نوآورانه می‌شود و فناوری قدرتمند می‌تواند بدون قیمت‌های چند میلیارد دلاری ساخته شود.