هر سال میلیونها نفر از ایران برای زیارت اربعین حسینی (ع) عازم عراق میشوند. به همین دلیل دولت و بانک مرکزی «ارز زیارتی ویژه اربعین» را پیشبینی کرده تا بهصورت رسمی دینار عراق به نرخ مصوب در اختیار زائران قرار گیرد و به نوعی کمک هزینه برای آنها باشد. ارز اربعین، علاوه بر کاهش هزینه زائران، از تشکیل صفهای طولانی و خطر حمل پول نقد زیاد جلوگیری میکند. در این مقاله به بررسی کامل شرایط و نحوه دریافت ارز مسافرتی کربلا در اربعین سال 1404 پرداخته ایم.
بانک مرکزی برای تأمین ارز برای زائران اربعین در چند سال اخیر مسیر مشخصی داشته است. در سال ۱۳۹۷ (۲۰۱۸)، بانک مرکزی اعلام کرد که به جای اختصاص دلار با نرخ دولتی، دینار عراقی به زائران میدهد.
از آن زمان به بعد، هر سال پیش از اربعین سیاستهای مشخصی اعلام میشود. امسال، یعنی سال ۱۴۰۴، نیز براساس دستورالعمل بانک مرکزی، هر زائری که بالای پنج سال سن داشته باشد، میتواند تا سقف ۲۰۰ هزار دینار عراق را از ۴ تا ۲۲ مرداد ۱۴۰۴ با نرخ فروش مرکز مبادله ارز دریافت کند.
سقف رسمی ارز اربعین برای هر زائر بالای پنج سال "۲۰۰,۰۰۰ دینار عراق" تعیین شده است.
جالب است بدانید که این مقدار به هیچ وجه از سقف ارز مسافرتی (معمولا حدود ۵۰۰ دلار) کسر نمیشود؛ به عبارتی ارز اربعین مازاد بر سهمیه عادی سفر محسوب شده و محدودیت جداگانهای ایجاد نمیکند.
بانک مرکزی برای دریافت ارز اربعین، شرایط روشنی تعیین کرده است. مهمترین شرط، ثبتنام در سامانه سماح (ثبتنام زائران اربعین) است.
ثبتنام موفق در سامانه سماح و دریافت کد رهگیری آن یکی از پیششرطهای اصلی دریافت ارز اربعین است و بدون کد رهگیری سماح امکان خرید ارز دولتی فراهم نخواهد بود.
همچنین دریافت ارز تنها یک بار در سال برای هر زائر امکانپذیر است؛ یعنی اگر زائری در سال جاری قبلا ارز دریافت کرده، دوباره سهمیه جدیدی به او تعلق نمیگیرد.
مدارک مورد نیاز عبارتاند از:
سرپرست خانواده میتواند با مدارک هویتی خود و اعضای خانواده (همسر و فرزندان) به شعب بانکی مراجعه کرده و با کارت بانکی خود برای هر یک ارز خریداری کند؛ حضور فیزیکی سایر اعضای خانواده در شعبه الزامی نیست.
در کل، تنها داشتن کارت ملی (یا شناسنامه کودکان)، گذرنامه یا مجوز تردد، سیمکارت بهنام متقاضی (برای تماس احراز هویت)، و کد رهگیری سماح کافی است.
اگر زائر به هر دلیل نتواند سفر خود را انجام دهد، باید کل مبلغ دیناری که گرفته است را تا پایان مهلت مقرر (۳۰ مرداد ۱۴۰۴) به بانک تحویل دهد. در واقع عدم خروج از کشور پس از دریافت ارز اربعین، تخلف محسوب میشود و بانکها باید این موضوع را در تعهدنامه قید کنند و به مسافران بگویند. همچنین دریافت ارز اربعین برای هر نفر تنها یکبار و صرفاً تا سقف فوق مجاز است و تکرار تقاضا یا استفاده از کارت ملی دیگران نیز مجاز نیست.
بر اساس تازهترین اعلام بانک مرکزی، زائرانی که در سال گذشته ارز اربعین دریافت کرده اما از کشور خارج نشدهاند، در سال جاری مجاز به دریافت مجدد ارز اربعین نخواهند بود. این اقدام با هدف اطمینان از مصرف واقعی ارز صورت گرفته است تا کسی بدون سفر و الکی ارز مسافرتی کربلا را با قیمت دولتی نگیرد.
مدیر روابط عمومی بانک مرکزی همچنین اعلام کرد که این سیاست از سال ۱۴۰۴ به صورت دائمی اجرا خواهد شد و ثبت خروج از کشور در سفرهای قبلی، یکی از شرطهای اصلی دریافت ارز اربعین در سالهای آینده خواهد بود.
توزیع ارز اربعین صرفا از طریق کانالهای رسمی بانک مرکزی صورت میگیرد. طبق دستورالعمل بانک مرکزی، فروش ارز به زائران اربعین فقط در شعب منتخب بانکهای زیر انجام میشود:
در عمل، بانکهای مذکور به زائران بالای پنج سال براساس ترتیب ثبتنام پیامکی یا اینترنتی (سفارش خرید) ارز خواهند فروخت.
بانکها و صرافیهای مجاز موظفاند ارز مسافرتی کربلا را با نرخ مرکز مبادله ارز و بدون دریافت وجه اضافی به زائران ارائه کنند.
نرخ فروش ارز اربعین بر اساس مرکز مبادله ارز (ETS) تعیین میشود که روزانه توسط بانک مرکزی اعلام میگردد. نرخ رسمی ارز اربعین ارزانتر از بازار آزاد است.
💡به عنوان مثال در تاریخ ۱۱ مرداد ۱۴۰۴، قیمت ارز دولتی اربعین به ازای هر ۱۰۰ دینار در سامانه معاملات الکترونیکی ارز (ETS) معادل ۵,۴۰۷ تومان است، در حالی که در بازار آزاد هر ۱۰۰ دینار عراق حدود ۶,۲۴۰ تومان به فروش میرسد.
توجه داشته باشید که هرگونه دریافت کارمزد اضافه توسط بانکها یا صرافیها غیرقانونی است.
زائران دو روش اصلی برای دریافت ارز اربعین در پیش دارند:
1. مراجعه حضوری به شعب بانکها
2. ثبت درخواست آنلاین
برای دریافت ارز در هر 2 روش، شما ابتدا باید در سامانه سماح (سازمان حج و زیارت) ثبتنام کنید.
پس از ثبتنام در سامانه سماح و دریافت کد رهگیری، زائران میتوانند از طریق «پیامرسانهای داخلی» (مانند بله، آیگپ، روبیکا) یا پورتال اینترنتی بانکهای عامل، تاریخ و محل دریافت ارز را تعیین کنند.
به عبارت دیگر، کافی است در پیامرسان بانکی (مثلا اپلیکیشن بله بانک ملی) یکبار ثبت سفارش شود. پس از مشخص شدن نوبت، زائر در تاریخ تعیینشده به یکی از شعب منتخب مراجعه و با ارائه مدارک هویتی خود، اسکناس دینار عراق را تحویل میگیرد. در این فرآیند، کارمزد یا حق سرویس دیگری مطالبه نمیشود. با این تمهیدات، زائران میتوانند بدون نیاز به مراجعه مکرر و تنها با یک بار مراجعه حضوری ارز خود را دریافت کنند.
💡همچنین بخوانید: نحوه فعالسازی رومینگ همراه اول و ایرانسل در عراق
برای دریافت ارز ویژه اربعین، ابتدا باید در سامانه سماح به نشانی samah.haj.ir ثبتنام کنید. جهت تکمیل فرآیند ثبتنام، ارائه اطلاعات و مدارک زیر ضروری است:
برای استفاده از ارز زیارتی اربعین کافی است این مراحل را به دقت دنبال کنید. همچنین میتوانید ویدئو زیر را برای آموزش خرید ارز اربعین از بله مشاهده کنید.
ثبتنام در سامانه سماح: پیش از هر چیز در سایت samah.haj.ir ثبتنام کنید و کد رهگیری دریافت نمایید. بدون این کد امکان دریافت ارز فراهم نیست.
پیگیری از طریق سامانههای آنلاین: پس از یک روز کاری، با اطلاعات هویتی خود (کارت ملی و گذرنامه یا «برگه تردد اربعین») از طریق اپلیکیشن بله یا پرتال اینترنتی بانکهای ملی/تجارت/صادرات/ملت/پست نسبت به تعیین روز و شعبهی دلخواه برای دریافت ارز اقدام نمایید.
پرداخت معادل ریالی: معادل ریالی ارز (به نرخ ETS همان روز) از شما دریافت میشود.
مراجعه حضوری و تحویل مدارک: در تاریخ مشخص شده، به شعبه منتخب مراجعه و کارت ملی و گذرنامه (یا برگه تردد) را ارائه دهید. فرزندان ۵-۱۵ سال شناسنامه خود را همراه داشته باشند.
لازم نیست سایر اعضای خانواده همراه باشند؛ سرپرست خانواده میتواند با مدارک همه اعضا ارز خانواده را دریافت کند.
تعهد به زیارت و بازگشت ارز مازاد: پس از دریافت ارز، تا پایان موعد برگشت ارز (۳۰ مرداد) اگر سفر انجام نشد باید ارز را به بانک بازگردانید. در غیر این صورت بهخاطر تخلفنکردن در سفر، از سهمیههای آینده محروم خواهید شد.
توجه داشته باشید که آمادگی مدارک و تاییدیهها (کارت ملی، گذرنامه و ثبتنام سماح) باعث تسریع کار میشود. با رعایت دقیق این مراحل و توجه به اطلاعیههای رسمی، زائران اربعین میتوانند با آرامش خیال ارز مورد نیاز سفر معنوی خود را دریافت نمایند.
زائران اربعین میتوانند از تاریخ ۴ مرداد ۱۴۰۴ تا پایان روز ۲۲ مرداد ۱۴۰۴ برای دریافت ارز زیارتی خود اقدام کنند.
چنانچه فردی پس از دریافت ارز موفق به انجام سفر نشود، موظف است تا پایان روز پنج شنبه ۳۰ مرداد ۱۴۰۴ مبلغ دریافتی را به همان بانکی که ارز را از آن دریافت کرده، بازگرداند. بازگشت ارز مازاد نیز تا همین تاریخ و با نرخ خرید اسکناس مرکز مبادله ارز و طلای ایران (ETS) انجام خواهد شد.
بله، میتوان هم ارز اربعین را دریافت کرد و هم ارز مسافرتی را؛ این دو نوع ارز مجزا از یکدیگر هستند و سقف آنها از هم کسر نمیشود.
نوع ارز |
سقف |
شرایط |
زمان دریافت |
ارز اربعین |
۲۰۰٬۰۰۰ دینار عراق |
فقط برای زائران اربعین (با ثبتنام سماح) |
در بازه اربعین (مرداد ۱۴۰۴) |
ارز مسافرتی عمومی |
۵۰۰ یورو یا معادل دلاری |
فقط یکبار در سال برای سفر خارجی |
در زمان سفر |
نکات مهم:
برای افراد بالای ۵ سال:
کارت ملی
گذرنامه یا برگه تردد اربعین
کد رهگیری سامانه سماح
سیمکارت بهنام متقاضی
برای کودکان ۵ تا ۱۵ سال، شناسنامه بهجای کارت ملی کفایت میکند.
بله. تمام افراد بالای ۵ سال مشمول دریافت ارز هستند، حتی کودکان. ارز آنها نیز توسط سرپرست خانواده قابل دریافت است.
سقف ارز اربعین برای هر نفر ۲۰۰ هزار دینار عراق است. این سهمیه فقط یکبار در سال تعلق میگیرد و از سهمیه ارز مسافرتی سالانه جداست.
نرخ ارز اربعین بر اساس نرخ رسمی مرکز مبادله ارز (ETS) محاسبه میشود. این نرخ روزانه تغییر میکند و از نرخ بازار آزاد کمتر است.
ارز فقط از طریق شعب منتخب بانکهای ملی، ملت، تجارت، صادرات، و پستبانک قابل دریافت است. ابتدا باید از طریق پیامرسانهای بانکی یا سایتها، نوبت و محل دریافت را تعیین کنید.
خیر. سرپرست خانواده میتواند با مدارک اعضا (شامل کارت ملی و گذرنامه یا شناسنامه کودکان) بهتنهایی برای همه ارز دریافت کند.
در صورت عدم خروج از کشور، زائر موظف است تا پایان مهلت مشخص (۳۰ مرداد ۱۴۰۴) ارز دریافتی را به بانک بازگرداند؛ در غیر اینصورت ممکن است از دریافت ارز در سالهای آینده محروم شود.
خیر. فقط باید معادل ریالی ارز را طبق نرخ روز پرداخت کنید. بانک یا صرافی مجاز حق ندارد کارمزد یا وجه اضافهای دریافت کند.
خیر، خرید ارز بهصورت آنلاین کامل نیست. ولی از طریق اپلیکیشن یا پیامرسانهای بانکی (مثلاً بله، آیگپ، روبیکا) میتوانید درخواست بدهید و زمان مراجعه حضوری را رزرو کنید.
بله. طبق آخرین اعلام بانک مرکزی، شرط «خروج در سال قبل» برای دریافت ارز امسال حذف شده و همه واجدین شرایط (با ثبتنام سماح) میتوانند ارز بگیرند.
آخرین اخبار فناوری، شبکه های اجتماعی و موارد عمومی را در این بخش بخوانید.
آموزش های کاربردی را به صورت گام به گام به همراه راهنمای تصویری در این بخش بیاموزید.
نکات و ترفندهای شبکه های اجتماعی در این بخش به طور منظم برای بهبود تجربه شما هنگام استفاده از این پلتفرم ها پست می شود.
مدیریت کارکنان بخش کلیدی در مدیریت منابع انسانی است. استراتژی های مدیریت کارکنان به سازماندهی عملیات های متعدد اشاره دارد تا این اقدامات به موفقیت شرکت کمک کند. هر آنچه را که باید در مورد نظارت و راهنمایی کارکنان برای کارایی و بهبود عملکرد لازم است بدانید را در بخش مدیریت کارکنان بیاموزید.
با مطالعه مقالات این بخش با ملاحظات امنیتی در فضای آنلاین و کارهایی که نباید در اینترنت انجام دهید آشنا شوید.
با آموزش های گام به گام و راهنمای تصویری، نحوه روت کردن تلفن هوشمند اندرویدی خود را بیاموزید.
به آموزش های منظم و رایگان دسترسی پیدا کنید و شروع به یادگیری یا بهبود مهارت های خود در استفاده از فناوری و شبکه های اجتماعی کنید.
درایورها و برنامه های مورد نیاز جهت روت و تغییر رام گوشی های اندروید و سایر دستگاهها را می توانید از این قسمت دانلود کنید.
در این بخش از جدیدترین روش های کسب درآمد از طریق اینترنت و گوشی موبایل آشنا شوید.
با استفاده از مقالات این بخش از جدیدترین و پرسود ترین ایردراپ های ارز دیجیتال و نحوه دریافت آن ها با خبر شوید.
آموزش نصب و فعالسازی برنامه انی کنترل بر روی دستگاهها با مدلهای مختلف در این بخش قرار دارد